O reducto de San Felipe

DE PRAZA MILITAR A ESPAZO PÚBLICO
imaxe cabeceira

“Planta del Castillo de Vigo que llamamos el Castro, como hade estar en estando acavado” obra do enxeñeiro de S.M. Eugenio Antonio Doffus Vélez Davila de 1705

A Fortaleza de Santa María de O Castro chegou a contar con ata tres recintos amurallados, erixidos en distintos momentos e en resposta ás crecentes ameazas bélicas que tivo que afrontar a vila de Vigo ao longo dos séculos XVII e XVIII.
Na actualidade consérvanse enteiros os lenzos de muralla do primeiro recinto, partes do segundo, mentres que o terceiro e derradeiro en ser erixido, desapareceu para dar orixe ao actual paseo de Rosalía de Castro que circunda a fortaleza.

Tralo acontecido na Batalla de Rande en 1702 coa derrota da flota franco-española, decidiuse reforzar as liñas defensivas da fortaleza de O Castro cun terceiro recinto amurallado a modo de camiño cuberto, concéntrico aos dous primeiros e levantado cara 1704.
Deste recinto saía cara o sueste un corredor amurallado que conectaba co reduto de San Felipe, un pequeno fortín pentagonal do que hoxe xa non queda evidencia e que ocuparía o espazo no que nos atopamos. O obxectivo deste fortín era o control e defensa dunha ampla zona que non se podía realizar desde a fortaleza ao quedar oculta por unha pequena elevación.

En 1800, o enxeñeiro Miguel de Hermosilla realiza un informe do estado das fortificacións en Galicia e, no caso de Vigo, fai referencia á muralla da cidade e a fortaleza de O Castro. Esta atopábase en moi mal estado trala invasión e asedio de Vigo en 1719 polos ingleses, tras ser sometida a un intenso bombardeo durante 5 días.

No caso do reduto, Hermosilla deixa escrito «…se halla establecido un pequeño Fuerte llamado de San Felipe en figura de Baluarte con Camino cubierto, y Caponera de ciento y setenta varas de largo que se une al Camino cubierto del Castillo, pero todo en cimientos, ó si llego à estar concluida, está casi arruinada..»

A preocupación das autoridades por fortificar Vigo dada a importancia estratéxica da cidade, foi recollida por Hermosilla na súa Relación topográfica de las plazas y puestos fortificados del Reyno de Galicia, nun proxecto de autor descoñecido que reformaba os tres recintos defensivos e o reduto de San Felipe. Propoñía ampliar a extensión dos baluartes do primeiro recinto no lado sur e converter o Saínte de Coia e a Punta do Diamante en baluartes. Para o segundo recinto propoñía na cara sur catro baluartes coas súas cortinas e dous revellíns ou medias lúas, no oeste un baluarte, e no norte un hornaveque (fortificación exterior composta de dous medios baluartes) moi pronunciado cara o castelo de San Sebastián. E para defender os dous recintos a súa solución pasaba por un camiño cuberto a modo de terceiro recinto defensivo de ángulos entrantes e saíntes e amplísimos glacis que chegan á base do monte. Por último, o reduto de San Felipe convertíao nun forte circular. Este proxecto nunca chegou a executarse.

Esta descrición de Hermosilla é a última que ten chegado a nós. A mediados do século XIX xa non se menciona nos planos militares, polo que entendemos que debeu desaparecer nas primeiras décadas dese século.